Mũi là một bộ phận nằm giữa khuôn mặt đóng vai trò quan trọng trong hoạt động hô hấp. Khoang mũi là không gian rộng chia thành 2 ngăn mũi riêng biệt và nằm trên cùng của hệ thống hô hấp. Vậy cấu tạo khoang mũi bao gồm những bộ phận nào? Mỗi bộ phận này lại có đặc điểm và đóng vai trò riêng. Để biết thêm chi tiết, mời bạn tìm hiểu trong bài viết dưới đây.
Khoang mũi là gì?
Khoang mũi là một không gian nằm bên trong mũi của con người, nằm giữa hai mảnh xương mũi. Khoang mũi chứa các cấu trúc như các đường dẫn khí và các mô mềm như niêm mạc mũi, tuyến nhờn, mạch máu và thần kinh. Khu vực này cũng là nơi các hệ thống khí hô hấp của con người hoạt động và nó đóng vai trò quan trọng trong việc lọc, ấm và ẩm cho khí thở trước khi nó vào phổi.
Cấu tạo khoang mũi bao gồm những bộ phận nào?
Cấu tạo khoang mũi bao gồm 6 bộ phận chính đó là: giới hạn của khoang mũi, ngách mũi, các đoạn khoang mũi, nguồn cấp máu, hệ thống thần kinh và các lỗ mở.
Giới hạn của khoang mũi
Giới hạn của khoang mũi bao gồm các mảnh xương mũi (vách mũi) phía trước, các mảnh xương sọ và xương thái dương phía sau. Đối với mỗi bên mũi, giới hạn này được hình thành bởi các mảnh xương sau và xương sàng bên trong phía mặt bên của sọ.
Giới hạn của khoang mũi đóng vai trò quyết định cho hình dạng của mũi, đặc biệt là phần trên của mũi. Khi thực hiện phẫu thuật thẩm mỹ mũi, bác sĩ thường điều chỉnh các mảnh xương mũi và các cấu trúc xung quanh để đạt được kết quả tốt nhất.
Ngách mũi
Ngách mũi là bộ phận quan trọng trong cấu tạo khoang mũi. Chúng được cấu thành bởi những cuộn sụn bao phủ bởi màng nhầy khứu giác giúp tăng diện tích bề mặt hô hấp. Có 3 loại vách ngăn mũi phổ biến gồm vách ngăn mũi trên, vách ngăn mũi trung gian và vách ngăn mũi dưới.
Ngách mũi có nhiều lông mũi và các tuyến mỡ, nhờ đó giúp làm ấm và lọc không khí trước khi nó đi vào phần còn lại của khoang mũi. Các lông mũi giúp bắt các hạt bụi, vi khuẩn và các tạp chất khác trong không khí. Trong khi đó, các tuyến mỡ giúp giữ ẩm và bôi trơn bề mặt của cửa mũi.
Ngách mũi cũng chứa các cơ nhỏ, cho phép mở rộng hoặc thu hẹp đường vào khoang mũi. Các cơ này nằm trong cấu tạo khoang mũi được điều khiển bởi các thần kinh tâm thần và thần kinh mũi, cho phép điều chỉnh lưu lượng không khí đi vào và ra khỏi khoang mũi.
Các đoạn khoang mũi
Cấu tạo khoang mũi được chia thành 2 phân đoạn chính là đoạn hô hấp và đoạn khứu giác.
Đoạn hô hấp
Hay còn được gọi là biểu mô đường hô hấp gồm các ngăn mũi được lót một lớp tế bào mềm. Đây là đoạn phía trước của khoang mũi, nơi mà không khí được hít vào và đưa vào phổi để cung cấp oxy cho cơ thể. Đoạn này chứa các dãy nón, tuyến mũi và các cụm tế bào miễn dịch để giúp làm ấm, ẩm và làm sạch không khí trước khi nó vào phổi.
Đoạn khứu giác
Nằm phía dưới niêm mạc trong cấu tạo khoang mũi, nơi các tế bào thần kinh ở mũi cảm nhận các hương vị và mùi. Đoạn này chứa các phần của màng não và các tế bào thần kinh hỗ trợ giúp phát hiện và phân tích các hương vị và mùi. Các tế bào này gửi các tín hiệu đến não để giúp xác định và nhận biết các mùi khác nhau.
Nguồn cấp máu của khoang mũi
Cấu tạo khoang mũi bao gồm một số nguồn cung cấp máu tại 2 vị trí đó là:
Mạch máu ngoại biên
Đây là mạch máu lớn nhất cung cấp máu cho bên ngoài và các mô mềm của khoang mũi. Nó bao gồm các tuyến mũi, các cơ, tuyến nước mắt, các dãy nón và các mô như da và cơ. Các mạch máu ngoại biên được cung cấp máu bởi các tĩnh mạch lớn, bao gồm các tĩnh mạch chân, đầu gối và cánh tay.
Mạch máu trong
Chúng có kích thước nhỏ cung cấp máu cho các cấu trúc khác của khoang mũi, bao gồm các đoạn khoang mũi, cụm tế bào miễn dịch và các tế bào thần kinh. Các mạch máu trong được cung cấp từ động mạch liên cầu, động mạch lưỡi, động mạch mũi và động mạch sọ.
Hệ thống thần kinh
Hệ thống thần kinh trong cấu tạo khoang mũi bao gồm 3 loại chính như sau:
Dây thần kinh khứu giác (Olfactory nerve)
chịu trách nhiệm cho việc truyền tín hiệu khứu giác từ các tế bào thần kinh ở màng nhầy trong khoang mũi đến não. Đây là dây thần kinh duy nhất trong hệ thống thần kinh trung ương có khả năng phục hồi chức năng khi bị tổn thương.
Dây thần kinh cánh mũi (Nasopalatine nerve)
Dây thần kinh này nằm ở vị trí mũi và miệng dưới của khoang miệng. Dây thần kinh này chịu trách nhiệm cho việc truyền các tín hiệu cảm giác về đau đớn và nhiệt độ từ vùng mũi, vùng miệng dưới đến não.
Dây thần kinh vô cảm (Maxillary nerve)
Là dây thần kinh nằm tại vị trí mặt trên và phía sau của khoang mũi, chịu trách nhiệm cho việc truyền các tín hiệu cảm giác về đau đớn và nhiệt độ từ vùng mặt trên và phía sau của khoang mũi đến não.
Các lỗ mở
Vai trò chính của các lỗ mở trong cấu tạo khoang mũi đó là thoát nước và không khí. Các lỗ mở ở vùng khoang mũi phổ biến như: lỗ mở các tế bào Ethmoidal, lỗ mở xoang trán, ống thông mũi, ống thính giác, ống răng cửa, ống mũi sau.
Khoang mũi đóng vai trò như thế nào?
Khoang mũi đóng vai trò rất quan trọng trong hoạt động hô hấp và nhận biết mùi. Theo đó, đối với hoạt động hô hấp, khoang mũi thực hiện làm sạch, làm ấm, làm ẩm không khí trước khi đưa vào đường hô hấp.
Trong trường hợp không khí có nhiều bụi bẩn, khoang mũi sẽ thực hiện xử lý thông qua các lông mao và chất nhầy nhằm giữ các hạt bụi, vi khuẩn về phía hầu họng. Sau đó, các tác nhân có hại này sẽ đi qua họng tới thực quản rồi tiêu hóa trong dạ dày.
Một số bệnh liên quan đến khoang mũi phổ biến
Các bệnh liên quan đến khoang mũi có thể gây ra khó chịu và ảnh hưởng đến chức năng của khoang mũi. Dưới đây là một số bệnh phổ biến liên quan đến khoang mũi:
Viêm mũi
Là bệnh phổ biến nhất liên quan đến cấu tạo khoang mũi, có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau như dị ứng, nhiễm trùng vi khuẩn hoặc virus, khí hậu khô hanh và ô nhiễm môi trường. Viêm mũi có thể gây ra nghẹt mũi, chảy dịch mũi, đau đầu và khó chịu.
Viêm mũi dị ứng
Dị ứng mũi là một bệnh phổ biến khác, có thể do phản ứng với các tác nhân như bụi nhà, phấn hoa, côn trùng, thực phẩm, thuốc lá hoặc hóa chất. Triệu chứng của dị ứng mũi bao gồm nghẹt mũi, chảy dịch mũi, ngứa mũi và hắt hơi.
Viêm xoang
Viêm xoang là một bệnh liên quan đến các xoang của mũi khi chúng bị viêm nhiễm và dịch mủ. Triệu chứng bao gồm đau đầu, đau mặt, nghẹt mũi, chảy dịch mũi và khó thở.
Xương mũi bị gãy
Xương mũi bị gãy là kết quả của một chấn thương hoặc tai nạn. Triệu chứng bao gồm đau mũi, sưng mũi, chảy dịch mũi và mất cảm giác trong khoang mũi.
Bệnh lệch vách ngăn mũi
Bệnh lệch vách ngăn mũi là tình trạng khi vách ngăn mũi bị lệch sang một bên, gây khó khăn trong việc thở và khiến cho mũi bị tắc. Người bệnh có thể bị ho, chảy nước mũi, đau đầu và khó ngủ.
Chảy máu cam
Chảy máu cam là một tình trạng thường gặp khi mao mạch mũi bị tổn thương, gây ra việc chảy máu từ mũi. Chảy máu cam thường xảy ra do các nguyên nhân như bị đâm, mài mòn hoặc khô da niêm mạc trong mũi.
Trên đây là những thông tin chi tiết về các bộ phận cấu tạo khoang mũi giúp bạn hiểu rõ hơn về vai trò và chức năng của từng bộ phận. Mời bạn đón đọc những số bài viết tiếp theo được chia sẻ từ nangmuithammyhanquoc.com để có thêm nhiều thông tin hữu ích.
Bình luận